فهرست این مقاله
چگونه با شرکتهای حمل و نقل بینالمللی قرارداد ببندیم؟ (راهنمای B2B)
تجارت جهانی بدون حمل و نقل بینالمللی عملاً غیرممکن است. شرکتها برای جابهجایی کالا میان کشورها به خدمات شرکتهای حملونقل بینالمللی نیاز دارند. اما نکته مهم اینجاست که فقط انتخاب یک شرکت کافی نیست، بلکه نحوه تنظیم قرارداد با آن شرکت، تعیینکننده موفقیت یا شکست کل فرایند حمل خواهد بود.
در این مقاله به صورت گامبهگام توضیح میدهیم که چگونه میتوان با یک شرکت حمل و نقل بین المللی یک قرارداد اصولی و مطمئن منعقد کرد، بهخصوص برای کسبوکارهای B2B که مقیاس کارشان بزرگتر و پیچیدهتر است.

چرا بستن قرارداد در حمل و نقل بین المللی اهمیت دارد؟
قرارداد حمل و نقل بینالمللی سندی رسمی است که شرایط، وظایف و حقوق طرفین را مشخص میکند. بدون قرارداد، حمل و نقل ممکن است با ریسکهای زیادی مانند:
- گمشدن یا آسیبدیدن کالا
- تأخیر در تحویل
- اختلافات مالی
- مسئولیتهای مبهم در بیمه یا گمرک
روبهرو شود. بنابراین هر تجارت جدی باید بخش حمل و نقل خود را بر پایه قرارداد مستحکم کند.
مراحل بستن قرارداد با شرکت حمل و نقل بینالمللی
فرآیند بستن قرارداد حمل و نقل بین المللی شامل مراحل زیر است:

انواع قراردادهای حمل و نقل بینالمللی
بسته به نوع کالا، مقصد و شرایط، انواع مختلفی از قراردادها وجود دارد:
- قرارداد حمل دریایی
- قرارداد حمل هوایی
- قرارداد حمل زمینی
- قرارداد حمل چندوجهی
برای حجم بالا و مسیرهای دور، بسیار اقتصادی است.
برای کالاهای گرانقیمت یا فوری کاربرد دارد.
مناسب برای حمل به کشورهای همسایه یا مناطق مرزی.
ترکیب چند نوع حمل، مثلاً زمینی + دریایی یا هوایی + زمینی.
در هر نوع قرارداد، باید مشخص شود که کدام بخش توسط کدام طرف انجام میشود و در صورت اختلال، چه راهکارهایی در نظر گرفته شده است.
عناصر اصلی یک قرارداد حمل و نقل بینالمللی
🔹 اطلاعات طرفین قرارداد
🔹 مشخصات کالا
🔹مبدأ و مقصد دقیق
🔹نوع وسیله نقلیه
🔹 تاریخ بارگیری و تخلیه
🔹نحوه پرداخت
🔹مسئولیتها و ریسکها
🔹بیمهنامه و شرکت بیمهگر
🔹شرایط فورسماژور (بلایای طبیعی، جنگ، تحریم)
🔹مرجع حل اختلاف (دادگاه یا داوری بینالمللی)

نحوه پرداخت و هزینهها در قرارداد
یکی از نکات مهم در قرارداد حمل و نقل بینالمللی، نحوه پرداخت هزینههاست:
• آیا پیشپرداخت لازم است؟
• پرداخت کامل قبل از ارسال یا بعد از تحویل انجام میشود؟
• در صورت تغییر قیمت سوخت یا هزینههای بندری، هزینهها قابل تعدیل هستند؟
• نرخ حمل شامل بیمه، گمرک و بارگیری است یا خیر؟ توافق در این موارد و درج آنها در قرارداد از اختلافات بعدی جلوگیری میکند.

اشتباهات رایج در بستن قرارداد
برخی از اشتباهات رایج عبارتاند از:
- 🔹 نداشتن نسخه امضاشده قرارداد
- 🔹 استفاده از قالبهای عمومی و غیرتخصصی
- • بیتوجهی به قوانین کشور مقصد
- • نادیده گرفتن تحریمها یا محدودیتهای بینالمللی
- • عدم بررسی سوابق شرکت حملونقل
هر اشتباه در بستن قرارداد حمل و نقل بینالمللی ممکن است دهها میلیون تومان خسارت به بار آورد.
مسئولیتها و ریسکها در حمل و نقل بینالمللی
در قرارداد باید دقیقاً مشخص شود که در صورت وقوع موارد زیر، چه کسی مسئول است:
- تاخیر در تحویل
- آسیب به کالا
- سرقت یا مفقودی
- خسارت در هنگام بارگیری یا تخلیه
در صورت مشخص نبودن این موارد در قرارداد، شرکت شما ممکن است متحمل زیانهای بزرگی شود. بنابراین تخصیص مسئولیتها باید کاملاً واضح و قابل پیگیری باشد.
نتیجهگیری
امضای یک قرارداد حمل و نقل بینالمللی صحیح و حرفهای، نقش اساسی در موفقیت زنجیره تأمین شرکتهای صادراتی و وارداتی دارد. این قرارداد باید شفاف، دقیق، و متناسب با نوع کالا و مسیر باشد.
نکات کلیدی برای یک قرارداد موفق عبارتاند از:
- بررسی کامل سوابق شرکت حمل
- مذاکره دقیق و مستند کردن همه توافقات
- مشاوره حقوقی و لجستیکی مشخصکردن دقیق مسئولیتها، بیمه و ریسکها
- تعیین روش حل اختلاف و شرایط فورسماژور
با رعایت این اصول، میتوانید از خدمات شرکتهای حمل و نقل بینالمللی بهصورت حرفهای، ایمن و کمهزینه استفاده کنید و تجارت خود را بدون دردسر گسترش دهید.