آشنایی با ترانزیت کالا درحمل و نقل ریلی/ترانزیت ریلی

ترانزیت کالا درحمل و نقل ریلی یاترانزیت ریلی به حمل و نقل کالا از طریق قطارهای باری از یک کشور به کشوردیگر گفته می‌شود، روش ترانزیت ریلی یکی از روش‌های حمل و نقل بین‌المللی است که برای جابجایی انواع محموله‌ها از سبک وسنگین گرفته تا حجیم وکوچک به کارمی‌رود،برای انجام ترانزیت ریلی وجود مسیرریلی بین مبدأ ومقصد ضروری است،ازاین روغالباً میان کشورهایی که دارای مرززمینی مشترک بوده و خطوط ریلی میان مرزدوکشوربرقراراست ازروش ترانزیت ریلی استفاده می‌شود،بررسی وشناسایی ظرفیت های ترانزیت ریلی و بررسی موانع پیش روی توسعه ترانزیت ریلی یکی از بخش‌های با اهمیت حمل‌ونقل درکشور به‌شمار می‌رود، ظرفیت‌های مناسبی درحوزه ترانزیت ریلی کشور وجود دارد که می‌تواند در توسعه اقتصادی کشورمؤثرباشد، با این وجود به‌نظر می‌رسد بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود فاصله چشم‌گیری با شرایط مطلوب داشته باشد،قرار گرفتن ایران در مسیر شاهراه کریدورهای بین المللی،پتانسیل بالقوه ­ای برای افزایش درآمد ارزی دارد، علاوه بر آن ترانزیت ریلی موجب افزایش قدرت دیپلماسی و حرکت به سمت بی ­اثر شدن تحریم­ ها خواهد شد، در مطلب فوق آشنایی با ترانزیت کالا درحمل و نقل ریلی یاترانزیت ریلی وشناسایی ظرفیت های ترانزیت ریلی و بررسی موانع پیش روی توسعه ترانزیت ریلی کشوررا خدمتتان توضیح خواهیم داد.

021-42034000

 

ترانزیت ریلی چیست

ترانزیت کالا درحمل و نقل ریلی یاترانزیت ریلی به حمل و نقل کالا از طریق قطارهای باری از یک کشور به کشوردیگر گفته می‌شود، روش ترانزیت ریلی یکی ازروش‌های حمل و نقل بین‌المللی است که برای جابجایی انواع محموله‌ها از سبک وسنگین گرفته تا حجیم وکوچک به کارمی‌رود،برای انجام ترانزیت ریلی وجود مسیرریلی بین مبدأ ومقصد ضروری است،ازاین روغالباً میان کشورهایی که دارای مرززمینی مشترک بوده و خطوط ریلی میان مرزدوکشوربرقراراست ازروش ترانزیت ریلی استفاده می‌شود.

مدارک لازم برای ترانزیت ریلی

اگر بخواهید بارخودرابه وسیله ترانزیت ریلی ارسال کنید، باید با یک شرکت حمل ونقل بین المللی همکاری کنید،این شرکت‌ها صفرتا صدترانزیت ریلی را انجام می‌دهندوتنها کافیست شما با دادن اطلاعات و مدارک لازم به آنها و بستن یک قرارداد مشخص و دقیق ترانزیت ریلی،کالا را به آنها بسپاریددر ترانزیت ریلی به وسیله قطارهای باربری،شما بایدبارنامه داشته باشیدوکلیه مشخصات کالا درآن درج شودوبایستی محموله را بیمه کنید و اطلاعات صاحب بار و شخص گیرنده به صورت کامل تحویل این شرکت‌ها داده شود و درنهایت بر سر میزان هزینه‌ها نیز پای معامله بنشینید، تا پس از اتمام آن سند بارنامه ترانزیت ریلی تحویل شما شوداین سنددرترانزیت ریلی بسیار اهمیت دارد و در فرآیندکارترانزیت ریلی نباید صاحب بار آن را گم کند وگرنه بسیاری از شرکت‌ها مسئولیت آن را نمی‌پذیرند.

ضرورت واهداف پژوهش ترانزیت ریلی

بدون شک یکی از پایه­ های اساسی برای تقویت اقتصادکشورترانزیت ریلی است،ایران در شاهراه کریدورهای بین­ المللی در حوزه ترانزیت ریلی قرار گرفته است و پتانسیل بالقوه­ ای برای افزایش درآمدکشورازطریق ترانزیت ریلی دارد، طبق بررسی ­های صورت گرفته در سالهای گذشته میزان کالای مبادله شده بین کشورها که به عنوان بازارحمل ونقل ترانزیت ریلی،در دسترس برای ایران وجود دارد معادل ۵۵ میلیون تن بوده است،این در حالی است که به طور متوسط فقط ۱.۵ میلیون تن ترانزیت ریلی درسالهای گذشته توسط خطوط ریلی ایران جابجا شده است، در این تحقیق ترانزیت ریلی مشکلات ومحدودیت­ های موجود بررسی شد و در پایان برای رفع موانع ترانزیت ریلی راهکارهایی ارائه می­ شود.

ظرفیت درآمدزایی ترانزیت ریلی و نهادهای متولی ترانزیت ریلی

برآورد مقدار بازار ترانزیت ریلی دردسترس برای دو حالت کمینه و بیشینه صورت گرفته است با توجه به بررسی ­ها،55 میلیون تن کمینه­ترین بازاردردسترس و دست ­یافتنی و درحالت بیشینه میزان مبادلات ۱۵3 میلیون تن خواهدبود، این میزان ترانزیت کالامعادل درآمد ۱۰ میلیارد دلاری برای کشور می باشد،محاسبه درآمد و هزینه هرتن ترانزیت کالا، تحت ­تأثیر پارامترهای اصلی نوع مرز،حقوق، عوارض و سایرهزینه ها... می ­باشد،طبق سیاست­ های تعرفه­ ای ترانزیت ریلی راه ­آهن کشور، هر تن ترانزیت کالا به طور متوسط تقریبا ۷۵ دلار درآمد به همراه خواهد داشت،در این میان نهادهای متعددی که در پیشرفت ترانزیت ریلی کشور نقش دارند،نقش مجلس بیش از همه اهمیت پیدا می­کند، تخصیص کافی بودجه،رفع قوانین زائد و نظارت در بخش ترانزیت ریلی از اولین اقدامات مجلس به شمارمی رود،مهمترین ذینفع درترانزیت ریلی، وزارت راه و شهرسازی است که تأمین راه­ ها و اداره امورترابری کشور را برعهده دارد،یکی­دیگر از نهادهای مرتبط شرکت راه ­آهن است که درتأمین امر حمل ونقل ترانزیت ریلی کشور، تجهیز و نگهداری راه­ آهن از جمله موضوعات این شرکت است، سازمان برنامه و بودجه، شرکت ساخت و توسعه، سازمان حمل ونقل جاده ­ای، گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی از دیگر نهادهای متولی در ترانزیت ریلی کشور هستند.

آسیب­ شناسی در حوزه ترانزیت ریلی کشور

ابتدا به نظرات مسئولان و سازمان کشورهای عضو کریدور درحوزه ترانزیت ریلی پرداخته می­ شود،کشورهند با اشاره به نبود مسیر ریلی قزوین-آستارا به فرصت­ های ارتباط ریلی ارمنستان-ایران، ترکمنستان-قزاقستان، ازبکستان-افغانستان، ترکیه-ایران می ­پردازد، همچنین از محدویت­ های ساختار راه­ آهن ایران، فقدان حرکت زمان بندی ثابت، تأخیردربارگیری وتخلیه، زمان طولانی­ ترانزیت ریلی را برمی­ شمرد، راه ­آهن قزاقستان سختی مبادلات بانکی، تعرفه ­های بالا،فرآیندگمرکی طولانی را از محدودیت­ های ترانزیت ریلی ایران می­ داند، راه ­آهن ترکیه نیز کاهش زمان عملیات انتقال درزاهدان وتکمیل بازسازی خط زاهدان-کرمان را از اقدامات لازم می ­داند،عمده موانع درترانزیت ریلی به بخش ­های قوانین خارجی و داخلی، کامل نبودن پروژه ­های ریلی، بهره­ وری پایین، مدیریت و سازمانهای تشکیلاتی، نظام تعرفه­ گذاری وعدم رقابت­ پذیری بر­می ­گردد، در قوانین خارجی عدم اجازه ورود واگن­ های ایران به کشورهایCIS، عدم پیروی راه ­آهن­ ها از مقررات واحد از موانع موجود است، در قوانین داخلی در نهادها مانند سخت­گیری­ های مبارزه با قاچاق کالا وعدم حضور شرکت ­های خصوصی را می ­توان برشمرد، از طرفی نبود زیرساخت­ های کافی و بلاک­بندی­ ها، عدم تعهد دربرنامه حرکت قطار­های باری از دیگر موانع موجودو عدم ­هماهنگی بین نهادها وعدم رقابت ­پذیری با حمل و نقل جاده ای جزء آسیب­ شناسی در حوزه ترانزیت ریلی کشور است.

 

راهکارهای پیشنهادی برای توسعه ترانزیت ریلی

  •  

    اصلاح قوانین درترانزیت ریلی

    ایجاد کمیته سیاست ­گذاری صنعت ترانزیت ریلی درمجلس، بهبود فضای کسب وکاروحمایت از شرکت ­های خصوصی ترانزیت ریلی و اصلاح قوانین گمرکی یکی ازراهکارهابرای توسعه ترانزیت ریلی می باشد
  •  

    رفع موانع قانون خارجی درترانزیت ریلی

    تغییر قانون عدم اجازه ورود واگن ­های ایرانی به کشورهایCIS، یکسان­ سازی قوانین ترانزیت ریلی با کشورهای عضوواستفاده از ارزهای رایج منطقه یکی دیگرازراهکارها برای توسعه ترانزیت ریلی می باشد
  •  

    مدیریت و سازماندهی تشکیلات درترانزیت ریلی

    ایجادیک نهاد واحد برای مدیریت ترانزیت ریلی، ایجاد ستاد راهبردی ترانزیت ریلی حاکم بر تمامی سازمان­ های مرتبط به منظور تدوین سند و نقشه راه ترانزیت ریلی کشور راه دیگری برای توسعه ترانزیت ریلی می باشد
  •  

    افزایش بهره ­وری درترانزیت ریلی

    افزایش تعداد بلاک­بندی­ ها، تعهد برنامه ای حرکت قطار­های باری و استفاده از تکنولوژی ­های نوین مانند سیستم مکانیزه کنترل تصویری فنی وگسترش بازرگانی در ترانزیت ریلی راه دیگربرای توسعه ترانزیت ریلی می باشد
  •  

    ایجاد رقابت عادلانه بین ترانزیت ریلی و ترانزیت جاده­ ای

    ایجادتوازن درجابجایی بار به وسیله ریل و جاده، تخصیص سوخت یارانه­ ای به حمل و نقل جاده­ ای و حمایت دولتی از شغل­ های وابسته به حمل و نقل ترانزیت ریلی راه دیگری برای توسعه ترانزیت ریلی می باشد

مزایای ترانزیت ریلی

ترانزیت ریلی به‌ویژه در انتقال کالاهای حجیم و سنگین از مزایای قابل توجهی برخوردار است که شامل موارد زیر می‌شود:

  •  

    کارایی انرژی و صرفه‌جویی مصرف سوخت درترانزیت ریلی

    استفاده از قطارها نسبت به وسایل نقلیه جاده‌ای، مصرف انرژی کمتری دارد و از این رو هزینه‌های عملیاتی پایین‌تری رادرترانزیت ریلی به همراه می‌آور
  •  

    ظرفیت بالا درترانزیت ریلی

    شبکه‌های راه‌آهن، امکان حمل حجم‌های عظیم کالا را در یک بار، توسط ترانزیت ریلی فراهم می‌کنند که به ویژه برای کالاهای عمده و صنعتی مناسب است
  •  

    کاهش آلودگی محیطی درترانزیت ریلی

    به دلیل استفاده از سیستم‌های برقی وکاهش انتشارگازهای گلخانه‌ای، ترانزیت ریلی در مقایسه با ترانزیت جاده‌ای از نظر زیست‌محیطی مزیت محسوب می‌شود
  •  

    ثبات در زمان‌بندی درترانزیت ریلی

    مسیرهای مشخص و برنامه‌های دقیق راه‌آهن، امکان زمان‌بندی دقیق‌تر و کاهش تأخیر در تحویل کالا را در ترانزیت ریلی فراهم می‌کند

معایب وچالش ‌ها و محدودیت ها در ترانزیت ریلی

  •  

    سرعت کمتر ترانزیت ریلی نسبت به هوایی

    اگرچه ترانزیت ریلی از لحاظ هزینه و ظرفیت مزایای قابل توجهی دارد، اما سرعت انتقال کالا در راه‌آهن از حمل و نقل هوایی پایین‌تر است
  •  

    نیاز به زیرساخت‌های پیشرفته درترانزیت ریلی

    ایجاد و نگهداری شبکه ریلی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان در زمینه ساخت و نگهداری مسیرها، ایستگاه‌ها وتجهیزات فنی درترانزیت ریلی می‌باشد
  •  

    هماهنگی میان بخش‌های مختلف درترانزیت ریلی

    هماهنگی میان شرکت‌های ریلی، دولتی و بخش خصوصی در ایران، جهت بهبود عملکرد سیستم ترانزیت ریلی چالش‌های مدیریتی و اجرایی به همراه دارد
  •  

    انعطاف‌پذیری محدوددرترانزیت ریلی

    برخلاف ترانزیت جاده‌ای، تغییر مسیروانطباق با شرایط جغرافیایی درترانزیت ریلی محدودتر است ودر مواقع اضطراری یا تغییرات ناگهانی تقاضا، انعطاف کمتری را نشان می‌دهد

 

تجار و بازرگانان محترم درزمینه، ترانزیت کالا در حمل و نقل هوایی با کارشناسان شرکت ترنگ دریاتماس بگیرید.

021-42034000

هزینه های ترانزیت ریلی

  •  

    نرخ حمل باردرترانزیت ریلی

    نرخ حمل بار و مقدار هزینه‌هایی که برای ترانزیت ریلی انجام می‌شودازاهمیت به‌سزایی برخوردار است،هیچ تاجر و بازرگانی نیست که اهمیت ویژه‌ای به بخش ترانزیت ریلی ندهد به همین خاطر بهتر است با عوامل گوناگونی که بر روی هزینه‌های ترانزیت ریلی اثر می‌گذارند، آشنا شوید تا بتوانید یک برنامه‌ریزی دقیق درباره کل تجارت خود درترانزیت ریلی داشته باشید
  •  

    مسافت وفاصله مبدأ تا مقصددرترانزیت ریلی

    هر چه کشور مبدأ و مقصد از یکدیگر دورترباشند، مسافت طی شده توسط قطارهای باربری بیشتر خواهد بود ومصرف سوخت،انرژی،زمان و بسیاری از عوامل دیگرباعث اضافه شدن میزان هزینه ها درترانزیت ریلی خواهدبود
  •  

    نداشتن مسیرریلی جهت ترانزیت ریلی

    اگردوکشوری که قصد معامله تجاری دارند هیچ مرز مشترک خاکی و زمینی نداشته باشند، یا باید روش حمل کالا را تعویض کنندو یا بخشی از مسیر را از طریق خطوط ریلی بفرستند و باقی راه را از دیگر روش‌های حمل‌ونقل (هوایی،دریایی، جاده‌ای) کمک بگیرند،همین امر باعث افزایش هزینه‌هادرترانزیت ریلی خواهد شد
  •  

    نوع کالادرترانزیت ریلی

    وزن،اندازه وحجم کالا سه عامل اصلی درقیمت‌گذاری ترانزیت ریلی هستندوهرچه این متغیرها بیشترباشند، قیمت نیز افزایش پیدا خواهدکردو فضای بیشتری از قطارگرفته خواهد شد
  •  

    نوع حمل درترانزیت ریلی

    هزینه‌های حمل بار برای واردکنندگان و صادرکنندگان متفاوت است و نوع حمل نیز در عمل ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد،به همین خاطر باید با مراحل و هزینه‌های صادرات و واردات آشنا شوید تا به عددی دقیق‌تردرترانزیت ریلی برسید
  •  

    نوع واگن درترانزیت ریلی

    همانطور که گفته شد، واگن‌های بار متفاوتی در خطوط ریلی ایران و سایر کشورها وجود دارد و هر یک نیز براساس ویژگی‌های خاص خود ازقیمتی متفاوت برخوردارند،به همین خاطر باید براساس نوع کالای خود هزینه واگن رادرترانزیت ریلی به دست آورید
  •  

    نوع باردرترانزیت ریلی

    اگر کالایی که می‌خواهید ارسال کنید،خطرناک وحساس باشد قطعاً شیوه نگهداری و انتقال آن نسبت به بارهای عادی درترانزیت ریلی متفاوت است
  •  

    بیمه باردرترانزیت ریلی

    بدون بیمه کردن باردرترانزیت ریلی نمی‌توان آن را به جایی منتقل کردو باید درهمان ابتدا مبلغی را بابت بیمه ترانزیت ریلی پرداخت نمود.

مرزهای ترانزیت ریلی ایران

همانطور که گفته شد، مرزهای ریلی ایران درنقاط مختلف کشورجهت ترانزیت ریلی مشغول به کارهستندوبه چندین کشور آسیایی و اروپایی متصل هستند،هرچندکه به خاطر وسعت خاک پتانسیل‌های بسیار بیشتری درحوزه ترانزیت ریلی وجود دارد که می‌تواندبه توسعه تجارت خارجی بازرگانان ایرانی منجرگردد،درادامه به معرفی این مرزهاواتصال‌شان به دیگرکشورها می‌پردازیم تا با ظرفیت‌های ترانزیت ریلی بیشتر آشنا شوید:

  • مرز ريلی سرخس (ايران و تركمنستان)
  • مرز ریلی اینچه‌برون (ايران و تركمنستان)
  • مرز ریلی شمتیغ (ايران و افغانستان)
  • مرز ریلی لطف‌آباد (ايران و تركمنستان)
  • مرز ريلی جلفا (ايران و آذربايجان)
  • مرز ريلی رازی (ايران و ترکيه)
  • مرز ريلی میرجاوه (ايران و پاکستان)
  • مرز ریلی آستارا (ایران با روسیه، آذربایجان، گرجستان و قزاقستان)